«Catro historias de emigrantes»… en Buenos Aires, por Editorial Galaxia

28 de abril de 2010  –  Reproducción: Nota no Blog da Editorial Galaxia, Vigo, Galicia.

Catro historias de emigrantes

Manuel Losa presenta o seu libro na Federación de Sociedades Galegas de Bos Aires

“Existe outra Galicia fóra de Galicia”. Manuel Losa recolle a memoria de catro protagonistas da Galicia de Montevideo (Catro historias de emigrantes, colección Memoria) e presentounos na Galicia de Bos Aires, na Federación de Sociedades Galegas da rúa Chacabuco, un dos grandes centros históricos da colectividade na Arxentina.

Presidiu o acto o presidente da Federación, Francisco Lores, e comentou o libro o historiador Rui Farías, quen recentemente se doutorou na universidade de Santiago de Compostela cun traballo sobre a emigración galega no concello de Avellaneda e no sur de Bos Aires. Tamén particiou no acto o director xeral de Editorial Galaxia, Víctor F. Freixanes.

Manuel Losa (Santiago de Compostela, 1940) falou da súa experiencia como emigrante en Montevideo, a onde chegou no ano 1953, e da memoria dos protagonistas do seu libro, algún deles persoeiro significado na historia da cultura galega alén mar, como Antón Crestar, colaborador de Xesús Cabanal e compañeiro de Manuel Meilán nos labores da colectividade galega, o Consello de Galiza e o Patronato da Cultura Galega de Montevideo, mais outros tamén significativos en distintos ámbitos como Xosé Lage Sierra “Pepe Montoya”, Eduardo Martínez Filgueira “O cañotas” e Isidoro Manuel García García.

Historias do común, mais representativas dunha aventura humana que, por extensión, é a memoria histórica dun pobo que ten unha parte importante da súa poboación espallada polo mundo, moi principalmente nas repúblicas do sur do continente americano.

Federación de Sociedades Galegas de Buenos Aires

A noite do venres 23 de abril, sentimos que Alfonso Daniel R. Castelao, Manuel Puente, Xesús Canabal, Luis Seoane, Rodolfo Prada, Manuel Meilán, Lois Tobío, Antón Crestar Faraldo,  Suárez Picallo,  Alonso Ríos, Elpidio Villaverde, Abraira, Díaz Pardo e tantos e tantos outros galeguistas, foron convocados… e estiveron canda nós na súa casa!Federación de Sociedades Gallegas

A presentación de «Catro historias de emigrantes» na Federación de Sociedades Galegas de Buenos Aires o pasado venres, coa compaña do  presidente da Federación, Francisco Lores, historiador Ruy Farías e o director da Editorial Galaxia, Víctor Freixanes, na mesa de presentación, ademais do numeroso público acompañando no evento, tivo un significado moi especial xa que se tratou dunha evocación de galeguistas de ambas beiras do Plata, que influiron  en forma trascendente tanto no aspecto cultural como na defensa das liberdades no ámbito político nos momentos máis difíciles para Galicia e toda España, desplegando unha  xenerosidade sen límites, colaborando estreitamente en forma conxunta, en pro dunha Galicia ideal. Tanto o cuarto personaxe do libro, Antón Crestar Faraldo, como os xa nomeados e tantos outros, así como innumerables feitos relevantes, foron rememorados durante o discurso dos catro integrantes da mesa de presentación nun ámbito por demais significativo, a Federación de Sociedades Galegas de Buenos Aires…  a súa casa!

«La verdadera emoción de la música…»

Antes del comentario acerca de la presentación de «Catro historias de emigrantes» realizada ayer en en local de la Federación de Sociedades Gallegas de Buenos Aires, presento la nota de prensa prometida, relacionada con el plan de «Orquestas jóvenes de América Latina», cuyos integrantes son en su mayoría residentes de barrios periféricos y/o carenciados.

«La verdadera emoción de la música»… que logra milagros!

Orquestas jóvenes de América Latina: música en las venas

Contaba el diario El País hace unos días que el prestigioso Festival de Pascua de Lucerna abrió su edición de este año con dos conciertos de la Orquesta Sinfónica de la Juventud Venezolana Simón Bolívar, fruto de la excepcional obra de José Antonio Abreu que ha hecho posible que hasta 300.000 muchachos del aquel país, pertenecientes en su mayoría a los sectores más desfavorecidos, encontraran su integración social y cultural a través de la música Sigue leyendo

Presentación de «Catro historias de emigrantes» en Buenos Aires

La Federación de Asociaciones Gallegas de la República Argentina y la Biblioteca Galega de Bos Aires invitan a la comunidad a la presentación del libro “Catro Historias de Emigrantes”, del escritor gallego Manuel Losa Rocha, el próximo viernes 23 de abril, a partir de las 20:00 horas, en el Salón Arturo Cuadrado, ubicado en el primer piso de Chacabuco 955, de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires.

Del acto tomarán parte el académico Sigue leyendo

Todo tiempo pasado…

"Orquesta Sinfónica Juvenil en Cantabria"Desde la publicación de la «entrada» anterior quedé pensando… ‘Todo tiempo pasado fue mejor’?… No solo un gallego responderá… ‘depende’!, como es nuestra costumbre mientras vamos pensando ‘algo más’.  Creo que cualquier ciudadano responderá lo mismo en estos tiempos que corren. A veces (menos mal que es solo a veces), por las imágenes que divisan mis ojos, se me da por pensar… «Nos estaremos pareciendo a los sobrevivientes del gran incendio de Londres de 1666?» Y si miramos hacia el oeste… Sigue leyendo

Orquesta Sinfónica Juvenil «José Artigas» – Repercusiones

«…Estimado señor: vuelve a escribir la mamá de una de las ñiñas que participó en la gira ya que ella tiene trece años y padece del mal de los adolescentes (no le gusta la comunicacion) pero me dejó encargada de que le contara «sus vivencias». Según ella, lo que más le impactó de la gira a nivel geográfico fue conocer la nieve ya que fueron a una estación de esquí. La anécdota graciosa o ‘raro’ según ella es que la mayoría de los días comieron pescado preparado de todas las formas… También vinieron sumamente contentos con el intercambio en la ciudad de Salamanca donde compartieron una semana con la orquesta de la ciudad preparando un concierto conjunto con jóvenes de su edad y para sorpresa de nuestros chicos se entendieron de maravilla, tanto que alguno de los integrantes de esa orquesta quiere venir a estudiar a la orquesta ‘José Artigas’. Para finalizar le cuento que lo más emocionante fue el concierto despedida en Salamanca que 1400 personas los aplaudieron de pie por largos minutos y según ellos ‘mucha gente llorando emocionada’. Ah, me olvidaba de los conciertos callejeros en Murcia, fueron la ‘sensación’ donde había algunos uruguayos y terminaban invariablemente tocando y bailando candombe. Bueno, espero que esto le sirva de ayuda y si necesita alguna otra informacion tenemos guardados videos, fotos, artículos de diarios españoles, programas, etc.,etc., cosas de ‘madre’. Gracias y a las órdenes.» Mariela Alasio

Lo que antecede es el texto del mail de la madre de una de las integrantes de la Orquesta Sinfónica Juvenil, respondiendo a mi solicitud de información respecto a la gira por España. Consideré lo más apropiado Sigue leyendo

El ilustre desconocido… y desconocedor

«…As Fragas do Eume, zona declarada Parque Natural, están inseridas nunha comarca de superficie montañosa cruzada polo río Eume, na cal se atopa o lugar de Vite, pertencente ao Concello de Monfero, situado ao nordés da provincia da Coruña (…) Esta zona de extensas espesuras, sucada por numerosos regatos, poboada de carballos, freixos, loureiros, castaños, padrairos, abeleiras, salgueiros e outras especies, é considerada como un dos parques naturais de maior interese que posue Galicia.  Sinifica isto que a comarca ten unha paisaxe de excepcional beleza natural, acentuada pola existencia de numerosas especies animais: furóns, raposos, xabarís, teixugos, corzos e destácase ademais a presenza de falcóns peregrinos, bufos, curuxas e aguias, entre outras numerosas especies de aves. Ao longo das parroquias de Queixeiro e de San Fiz, destácase a paisaxe do Monte da Pendella e o río Eume e as súas ribeiras…»

«…Unha noite de xuño (…) o alcalde de Monfero e o seu suplente, Andrés García, foron detidos. Os xendarmes entraron violentamente á casa dos García de Vite e, apuntadoo cun fusil, obrigárono a levantarse da cama. Apenas puido poñer un pantalón e calzar uns zapatos. Seguidamente foi metido dentro dunha camioneta e levado ao cuartel de Puentedeume. O seu compañeiro, o alcalde, xa estaba alí (…) ‘Onde levan a Andrés’, berraba María Antonia -a nai de Isidoro Manuel- con desespero, mentres tiraba das mangas dos de uniforme de verde.»

«…Manuel tiña quince anos de idade, Isidoro Manuel, o menor dos irmáns, tan só tres. Aquela visión do seu pai, levado polo aire polos gardas, foi a última. Endexamais o volveron a ver.»

«…Mulleres vestidas de negro. Loito polos mortos e por outros que non o estaban. Poucos homes, poucos brazos para o traballo. Uns emigraran, outros andaban escondidos polos montes. Algúns morreran na guerra, e algúns outros tamén foran executados. As facianas da xente reflectían tristura e nese ambiente transcorreo a infancia e parte da adolescencia de Isidoro Manuel.»

«…Non descubrimos nada dicindo que Galicia é un paraíso, pero no tempo da infancia de Isidoro , era un elisio convulsionado que máis se asemellaba a un inferno…»

Hace muy poco tiempo que conozco a Isidoro Manuel García, lo mismo que a «Cañotas», pero desde un principio Sigue leyendo

«La guardiana carcelaria»

«…¡Non nai, non me perderei. Saltarei e non me mancarei, e fuxirei correndo polos montes. Eu sei o camiño. Xa verás, mañá chegarei á casa, mamá, dillo á avoa e ao avó’ (…) esa noite non  puido conciliar ben o sono, varias veces espertou ansioso esperando o amencer. Por fin, ese día de verán, mentres os maiores durmían a sesta, el saíu do seu encerro pola ventá, descolgándose con coidado, prendéndose das pedras da parede (…) ‘Pepiño, que estás a facer? Onde vas? Se te ve a tía Maripepa castigarate’… ‘Voume para sempre Manolita! Adeus, Manolita! Adeus!’

Correu e correu sen parar, cruzando corredoiras, prados, regatos, montes e unha longa ponte á cal sempre lle tivo moito receo, xa que por alá abaixo pasaba a ría e tiña moito medo de caer. Só se detivo ao chegar a esa ponte para cruzala devagar, moi devagar e con moito coidado, aferrándose da varanda, sen mirar cara a abaixo. Mentres camiñaba ou corría ollaba cara atrás continuamente. Ninguén viña tras el. As pernas sangrábanlle polo rozamento coa maleza e as espiñas dos toxos. Transpiraba todo o seu corpo e a respiración facíaselle dificultosa pola mestura do cansazo, o medo e a ansiedade. Por fin, cando chegou fronte á súa casa Sigue leyendo

«Pepe Montoya»

Son más los que ignoran que su verdadero nombre es José Lage Sierra, lo mismo que su nacionalidad, pocos creen que es gallego, de Ladrido, una aldea cercana a Santa Marta de Ortigueira. Un emigrante atípico, peculiar, ¿profesor de baile flamenco, pintor? Poseedor de una gran sensibilidad. De vida austera, Sigue leyendo

«O Cañotas»

Vieira de Prata do Patronato da Culura GalegaMás de medio siglo en Montevideo ambos, pero nos conocimos hace poco más de un lustro… apenas ayer. Yo insistía en llamarlo por su nombre, «don Eduardo», «don Martínez»… «Simplemente Cañotas o Eduardo a secas», me responde siempre, no solo se nota sino que lo dice… está orgulloso de su alcume. También se nota su sensibilidad al tratarlo y se percibe su traza de emigrante gallego de un determinado tipo, artesano, sufrido, manos y alma de trabajador incansable… enamorado de su tierra, siempre hablando de su Argalo, Noia, Galicia.

No voy a relatar aquí parte de su historia que ya está plasmada en «Catro historias de emigrantes», pero sí comentaré que su sensibilidad me conmovió. «Losa, teño que falar contigo», me dijo un día por teléfono, una semana después lo tenía sentado frente a mí. Lo había conmovido la lectura de «Relato dun emigrante» y me lo quería decir personalmente. No paraba de hablar, le temblaban las manos, Sigue leyendo