A quien dices tu secreto…

De la biografía de Jesús Canabal Fuentes

 

A quien dices tu secreto, das tu libertad y estás sujeto.

Precisamente, la seguridad de sus acciones, la convicción, la decisión oportuna tal vez en base a la intuición y el acierto, lo acompañaron siempre.

A fines del año 1938, cuando contaba con cuarenta y un años de edad, era el principal accionista y presidía el directorio de Ipusa. Los rumores de un inminente conflicto bélico mundial de extraordinarias proporciones reclamaron especialmente su atención. Sin materia prima procedente de Europa su novel fábrica de papel podría quedar paralizada y le transmitía su preocupación a los demás compañeros del directorio, tratando de buscar una solución para el abastecimiento de su fábrica, que corría serio peligro. Los directores de la fábrica de pasta de celulosa de Suecia que los abastecía, alertó a tiempo al directorio de Ipusa. El transporte marítimo podría suspenderse en cualquier momento debido al peligro inminente. En vez de una carga regular, varias toneladas del producto, ofrecieron enviarles una carga completa que casi completaba el barco de mediano porte y significaba multiplicar por diez el pedido regular que alcanzaba para varios meses de producción, lo cual era el ideal en tiempos normales.

Canabal tomó en serio el llamado de alerta de su proveedor, percibió la solución en ese ofrecimiento de la fábrica de celulosa de Suecia. Luego de varias reuniones de directorio al fin logró convencer a la mayoría de sus compañeros del consejo.

Algunos otros se mostraban muy recelosos de efectuar esa operación de proporción inusual. Finalmente fue aceptada la propuesta de Canabal, se procedió a solicitar el crédito bancario necesario y se concretó el pedido a la fábrica de Suecia.

Pasaba el tiempo, no había noticias de la fábrica de celulosa y el crédito bancario ya estaba funcionando, por lo tanto ya había comenzado a amortizarse. Los directores que en un principio no habían estado de acuerdo en la concreción de ese negocio, comenzaron a tratar de convencer a los demás para efectuar la anulación del embarque y la liquidación del crédito bancario. Por supuesto que Canabal no estaba enterado oficialmente de esa acción que se desarrollaba a sus espaldas… pero, igualmente estaba enterado. Su cargo de presidente del directorio corría peligro, él lo sabía, el tiempo podría ser su aliado… o no.

Así pues, algunos integrantes del directorio convocaron a Canabal y los demás directores para una reunión extraordinaria. El asunto a tratar no fue dado a conocer por los convocantes. Pero Canabal sabía que el mismo era la anulación del negocio y su destitución como presidente.

La reunión se realizaría un determinado día de comienzos de 1939, en horas de la tarde como de costumbre. Ese mismo día, cuando faltaba casi una hora para el comienzo de la sesión, el gerente se dirige al despacho de Canabal y le entrega un telegrama que acababa de llegar de Suecia. Don Jesús lo abre, se pone las gafas, lo lee, lo cierra nuevamente, se lo devuelve al gerente y le pide que lo guarde en la carpeta de asuntos varios, la cual llevaría a la reunión del directorio.

A la hora fijada ya estaban el gerente y el directorio en pleno en la sala de sesiones. Canabal fue el último en entrar. Silencio, rostros serios, miradas esquivas. Don Jesús saludó a todos con afabilidad tal cual era su costumbre, tomó asiento con calma, le pidió la carpeta de asuntos varios al gerente, la abrió, miró ligeramente los papeles, reparó en el telegrama, lo retiró de la carpeta y dijo… “Ah, llegó un telegrama de la fábrica de celulosa de Suecia… Permítanme que le demos lectura antes de comenzar la reunión por si se trata de algo importante.” Y sin esperar respuesta… “Por favor señor gerente, tenga la bondad de leerlo ya que yo dejé las gafas en mi despacho.”

Señor Canabal ayer salió buque Augusta con carga completa celulosa para Ipusa. Será último embarque que sale debido a inminencia conflicto bélico mundial. Nuestra fábrica canceló producción tiempo indeterminado. Es incierta reanudación de embarques tal vez por mucho tiempo. Felicitamos calurosamente a usted y directorio de Ipusa por la acertada decisión”.

Las miradas de todos los integrantes del directorio se cruzaron, por un momento reinó el silencio en la sala, hasta que Canabal, como ignorando la situación de fondo, con su clásica media sonrisa, se dirigió a sus compañeros y dijo… “¿Tenemos alguna novedad hoy? Ah… ¿cuál es el punto a tratar en esta reunión extraordinaria?”

De pronto, el silencio era total en la sala, las miradas se cruzaron, las manos de algunos se retorcían nerviosamente. Mientras esperaba respuestas, Canabal no dejaba de mirar a uno y otro alternadamente, sonriendo levemente como de costumbre. Después de unos momentos, por fin uno de los directores dirigiéndose a él expresó: “No, don Jesús, no hay nada especial que tratar, mejor vamos directamente a asuntos varios.” Los demás compañeros de directorio asintieron, algunos se distendieron, otros se movieron nerviosamente en sus asientos y todos se expresaron de forma similar a como lo hizo el primero que rompió el silencio y terminaron felicitando a su presidente por la acertada decisión.

Charlas sobre la emigración y el «día del libro» en la ciudad de Salto

En la noche de este sábado regresamos de la ciudad de Salto, 500 kms. al norte de Montevideo, donde vivimos experiencias notables. Desde el día miércoles tuvimos encuentros con jóvenes y maestros del Colegio de la Inmaculada y otros dos colegios católicos, en El Ateneo; profesores y estudiantes del CERP -Centro Regional de Profesores-; alumnos y profesores del Liceo Nº 3; integrantes de la Asociación de Inmigrantes. Allí brindamos conferencias sobre dos temas: la emigración y «26 de mayo día del libro en Uruguay». Comentaremos en algún momento sobre la calidez, atención, respeto, cordialidad e interés en los temas tratados, que encontramos en esa preciosa y sobria ciudad del norte de nuestro país.

50 Años del Hogar Español de Ancianos de Montevideo – 3ª parte

El gran predio arbolado y la amplia y sólida mansión, que pertenecieron primero a la Embajada de Alemania, después a dos familias del mismo origen, primero Schneck, luego Strauch, fueron adquiridos poco tiempo después y la propiedad, confirmando la inquietud que el Presidente del Hogar manifestara oportunamente al señor Ministro Licinio de la Fuente, fue escriturada a nombre del Gobierno de España, por decisión de las autoridades del Hogar Español y mediante la autorización correspondiente de la asamblea. Hasta hace un tiempo, antes de las importantes reformas y ampliaciones que se sucedieron, eran visibles en paredes y pisos de la mansión algunos símbolos del Gobierno Nazi de Alemania, pequeñas habitaciones sin ventanas en el sub suelo y hasta un pasadizo que comunicaba con otra edificación más pequeña ubicada en el parque, todo lo cual hacía pensar en la previsión de refugio por parte de los originales dueños y constructores. Según algunos testimonios ese edificio estaba destinado a ser la sede de un centro logístico de la Cancillería Alemana para la región. La familia Strauch, había decidido oportunamente poner en venta la propiedad, debido a una desgracia familiar ocurrida a uno de los miembros menores de la familia, en la piscina que había en el parque.

Varios lustros después de esa adquisición, comenzó en forma más notoria y decidida la colaboración de diversas instituciones gubernamentales del Estado Español, Ministerio de Trabajo -Dirección<A[Dirección|enderezo]> de Emigración-, Diputaciones, Alcaldías, Consejerías, Gobierno Autonómico de la Xunta de Galicia y un amplio etcétera. Momentos de grandes realizaciones, ampliaciones de obras, más y mejores comodidades para los residentes, sanitarios de última generación. En fin que el Estado Español pasó a ser el más importante de los contribuyentes, durante varios períodos gubernamentales. Contribuciones que desde hace un tiempo, por razones conocidas inherentes a los ajustes presupuestarios en la Administración del Estado Español, comenzaron a menguar notoriamente, motivo por el cual las autoridades del Hogar y sus colaboradores se ven enfrentados a un nuevo desafío.

Todas las épocas del Hogar Español fueron de grandes sacrificios por parte de sus colaboradores. Lo siguen siendo en la actualidad, en todo momento surgen nuevos contratiempos y dificultades a resolver, que contribuyen a que el mantenimiento sea una ardua tarea permanente. A corto plazo se verán en la imperiosa necesidad de tomar decisiones y resolver situaciones nuevas a fin de que el Hogar no solo pueda continuar en funcionamiento sino que además mantenga la calidad que lo caracteriza, lo cual promovió el reconocimiento general que lo califica como residencia para adultos mayores con la mejor puntuación posible.

En el momento actual habitan en el Hogar cerca de doscientos residentes, siendo los autoválidos totales un porcentaje menor que no llega al veinte por ciento. El promedio de existencia aumentó en el transcurso de los últimos años, en consecuencia, si bien la expectativa de vida es superior, también va en crecimiento el número de aquellos que no se desempeñan por sí solos, lo cual exige cada vez mayor cuidado y atención a los que son dependientes totales o semi dependientes, en consecuencia el consabido notorio aumento de presupuesto para cubrir las necesidades básicas y mantener el índice de calidad de vida.

Entre el personal Médico Sanitario, de Asistencia Social, de Servicio y Administración, en actividad permanente, así como integrantes del Consejo Directivo atendiendo los múltiples asuntos inherentes a su función, más la Comisión de Ayuda, que trabajan en forma continuada a fin de lograr recaudación de fondos, promoviendo eventos, animando los mismos, así como las reuniones bailables de los viernes por la tarde, y otros que eventualmente se realizan en el transcurso del año, todos ellos, los que cuidan con gran esmero de esos residentes de entre setenta y cien años de edad, igual que los que trabajan en forma anónima, con gran entrega, sin esperar nada a cambio, sin duda son el motor de la Institución.

Quizás el premio más enriquecedor es la media sonrisa que algún anciano o anciana, abandonando por un momento la mirada perdida en el vacío, de pronto brinda plácidamente a quien le está acariciando las manos o simplemente dirigiéndole algunas cálidas palabras… “Abuela, ¿necesita algo?, ¿cómo se siente hoy? ¿Quiere que le traiga agua o alguna otra cosa?” Un “gracias” silencioso, expresado por medio de la plácida mirada, actúa como un bálsamo para quien lo recibe, así como las palabras o caricias impregnaron de afecto el espíritu de aquellos que siempre están esperando algo tan simple, como profundo… el cariño de los demás.

Los que tienen la responsabilidad del manejo de la Institución, están en forma permanente, entre otras cosas buscando soluciones económicas para que el bienestar de los residentes se mantenga y mejore en lo posible. Aquellos de mayor edad o los que tienen algún deterioro en sus facultades, de pronto ya no son conscientes de la lucha diaria de muchos en aras de una búsqueda permanente para la mejora de su calidad de vida. Algunos de ellos parecen estar mirando a través del tiempo hacia algún lugar, época o situación, que quizás ya no recuerdan nada más que en forma muy vaga. Lo que sí siempre están esperando es una palabra cálida, ya sea de un familiar, de algún integrante del personal o simplemente de cualquiera que se acerque, se siente a su lado y le tome las manos, aunque nada más sea por unos minutos.

Todo aquel que se compromete con el Hogar Español de Montevideo, ya sea actuando como integrante del Consejo Directivo, de la Comisión de Ayuda, así como de cualquier otra comisión de trabajo, ya sabe que va a intentar aportar algo, no importando si es poco o mucho, en favor de los residentes que son los protagonistas y todo el esfuerzo va dedicado a ellos, al mantenimiento del hogar en el que residen. El esfuerzo no es premiado con algo relacionado con lo material. El “gracias” no se debe esperar nunca, no es necesario. El gesto del semblante complacido de un residente; la satisfacción interior que se experimenta al realizar cualquier acción en favor de ellos, es un premio mayor muy valorable, más que suficiente.

Todos los Consejos Directivos del Hogar Español fueron importantes a través de estos cincuenta años desde su fundación. Algunos efectuaron actos trascendentes y consiguieron logros destacados. Cuando allá en algún momento de la década de los ’70 se vivía una crisis institucional apareció el Consejo que puso las cosas en orden. Durante los primeros años de la década de los ’80 se consideró necesaria una reforma de algunos artículos del Estatuto Social y el Consejo Directivo de turno trabajó en forma árdua y con éxito. Entre otras modificaciones se bajó el número de miembros directivos de veinticuatro a doce.

En definitiva, todas las Juntas Directivas del Hogar Español debieron soportar grandes dificultades y trabajaron en forma titánica, haciendo lo mejor que pudieron. Sería injusto ponerse a nombrar Consejos Directivos, de tal o cual época, por la trascendencia o los logros que obtuvieron. Todos trabajaron con el mismo énfasis y ánimo de solidaridad y protección de los emigrantes españoles necesitados. Por lo tanto, habría que mencionarlos a todos, lo cual podría llegar a ser tedioso a la vez que injusto por quedar involuntariamente alguien en el olvido, lo cual no aportaría riqueza alguna a esta breve historia.

Los integrantes de las diversas comisiones, sienten que fueron generosos cumpliendo con su deber en forma desinteresada. También se puede decir que todos y cada uno fueron protagonistas en su momento, parte de un equipo que hizo el esfuerzo necesario para que, a pesar de las dificultades y contratiempos, la maquinaria de protección de nuestros mayores continuase funcionando. La satisfacción natural que experimentan esos seres solidarios por la acción del deber cumplido, que enriquecerá sus espíritus para siempre, es el mejor y más merecido premio y reconocimiento que colmará sus almas.

 

 

«Catro historias de emigrantes» e «O portal da Cultura»

Literatura: Os mellores de 2009


“Galicia non se entende sen América” – En el mes de la Patria Gallega y el Apóstol Santiago, recuerdo aquel reconocimiento que oportunamente otorgara «O Portal da Cultura-Consello da Cultura Galega», a un trabajo realizado con empeño y amor por un emigrante. Gesto tan inesperado como destacable, que se agradece y anima a continuar en la búsqueda.

«Un ano deixa moitos títulos tras de si, e facer unha selección non é sinxelo. Solicitámoslle aos autores das recensións do noso soportal literario que fixesen cadansúa escolla persoal. Como resultado, obtivemos unha lista na que as coincidencias son mínimas. Está visto que hai propostas para todos os gustos dentro do publicado nos últimos doce meses.

Na escena
A selección de Inma López Silva céntrase en obras dedicadas ás artes escénicas. Máis concretamente, achéganos dous textos teatrais e un ensaio, nun ano que, advirte, considera “algo árido” neste campo xa que “pesa a excelencia das publicacións teatrais de fins de 2008”. Dentro dese panorama, López Silva destaca a Obra dramática completa de Sarah Kane, publicado por Galaxia. Para a nosa crítica, esta é unha “publicación fundamental que chega a fins de 2009 e que, nunha tradución exquisita de Manuel F. Vieites, permite acceder en galego a unha das voces máis orixinais e importantes do panorama teatral actual mundial. De fondísima influencia no chamado post-drama, Sarah Kane é unha dramaturga imprescindíbel”. Máis preto de nós, salienta Sempre quixen bailar un tango, de Teresa González Costa. “Este Premio Álvaro Cunqueiro destaca pola súa elegancia, pola súa capacidade evocativa e pola súa corrección dramatúrxica”, salienta López Silva que, a un nivel máis teórico, aposta tamén polo Manual de práctica teatral feminista de Elaine Aston, editado en Galaxia. Segundo explica a nosa colaboradora, “as teorías feministas, de fonda traxectoria en Filosofía e Teoría Literaria teñen só unha relativa aplicación ao panorama teatral, espazo importantísimo tanto para a reflexión como para a expansión do pensamento feminista. A biblioteca de ensaio teatral de Galaxia, así, convértese nun espazo de referencia peninsular para a actualización da teoría do teatro”.

Ensaiando
Gustavo Hervella centra a súa selección en ensaios deste ano, e arrinca polo recente As razóns do galego de Henrique Monteagudo, que publicou Galaxia. “Nos tempos que corren, onde as culturas minoritarias están esmorecendo, traballos como o de Monteagudo son benvidos e, sobre todo, necesarios”, lembra o noso crítico. “O galego, como sinal de identidade da terra –aínda que non a única- está a ter un presente convulso e un futuro incerto. Esta recompilación de ensaios, xornalísticos uns e académicos outros, inciden nesta problemática”. A diáspora galega centra Catro historias de emigrantes, de Manuel Losa. Hervella lembra a cita do autor de que “Galicia non se entende sen América”, e sinala que “esta frase, evidente para a historia do país, cobra maior forza e presenza grazas a reflexións como a de Losa Rocha, emigrante el mesmo e polo tanto testemuña de primeira liña do fenómeno migratorio. É a emigración a través das biografías de catro galegos e a relación coa cultura a que se nos amosa neste estudo, complementario doutros e que fornece a produción ensaística desta temática en Galicia”. Continúa a selección do noso colaborador coa compilación de artigos Facendo historia con memoria que Lourenzo Fernández Prieto publicou en 3C3. “Nos últimos tempos os traballos sobre a memoria da represión franquista colleron un pulo destacado. Nesta recompilación, o autor reflexiona sobre determinados aspectos da actualidade político-histórica galega en relación con ese “pasado incómodo” que supuxo a guerra civil e a ditadura. Outro xeito, máis actual de achegarse a uns anos e a uns feitos que, despois de ler o libro, non están tan lonxe”. Tampouco Monste Pena esquece o xénero ensaístico na súa selección, e destaca Do sentimento á conciencia de Galicia. Correspondencia 1961-1984, que recolle as cartas entre Ramón Piñeiro e Basilio Losada. “O epistolario de Piñeiro e Losada lese como unha auténtica novela para os interesados nas visicitudes da cultura galega. Un texto que permitirá (e que xa está permitindo) aos investigadores repensar algúns puntos da historia da literatura galega contemporánea”. Tamén Anxos García Fonte bota man da non-ficción na súa escolla, e salienta As novelas da memoria, de John Thompson. “É na miña opinión un ensaio moi interesante sobre unha parte da novelística galega moi maltratada e incomprendida pola crítica que neste libro é dignificada. Nel o autor pon en relación o trauma que supuxo a represión durante a Guerra Civil na retagarda e durante a posguerra con outros traumas colectivos máis estudados coma o holocausto, a represión arxentina ou a guerra dos balcáns e achega perspectivas de análise novidosas –posmodernismo, feminismo– sobre este abundante corpus”. Coincide con ela na aposta por este título Xurxo Ayán, quen considera que “a nivel de ensaio cobre un baldeiro notable na investigación sobre a literatura galega, fornece perspectivas teóricas novedosas, analisa as relacións entre escrita e política e amplía as miras dos enfoques historiográficos que sobrancean a investigación sobre a malchamada memoria histórica”. Este crítico tamén salienta dentro do ensaio a obra de Dominique Petitfaux Hugo Pratt. O desexo de ser inútil, de Galaxia. “Aínda que sexa unicamente polo fermoso da edición, libros coma este axudan  (e de que maneira) á promoción da lingua galega. Os debuxos da estancia de Hugo Pratt na Etiopía fascista e as reflexións conseguintes son un tesouro para os amantes do cómic, historiadores e etnoarqueólogos. Unha xoia editorial”, conclúe.»

Reflexiones para la Navidad y la Nueva Era

Catedral de Santiago de Compostela
Fotografía copiada de Facebook – «Compostela en la Onda» –
ALUMBRADO PUBLICO- AHORRO ENERGÉTICO: "HAI ZONAS NAS QUE SE VE UN POUCO MENOS QUE ANTES, REDUCÍUSE A INTENSIDADE CUNHAS LUMINARIAS DE MENOR CONSUMO": Así lo ha explicado en ONDA CERO el concejal de Alumbrado Público compostelano Luis Bello que ha insistido en otras medidas "más drásticas como apagados parciais, nalgúns sitios se apaga unha farola de cada tres, e por exemplo no vial do Polígono do Tambre, así como no propio poligono". Luis Bello destaca que "hai parques públicos onde se apagan as luminarias en horas determinadas como é no parque das Cancelas". El concejal de Alumbrado público avanza que "para o 2013 prantexaremos máis aforro a través dun concurso que conleva a modernización das farolas e o alumbrado no concello de Santiago con bombillas led". Se está estudiando que en los presupuestos del próximo año se incluirá un estudio energético para ver cual es el consumo de cada una de las lineas
Foto
Dos fotografías que convergieron en distintas fechas, procedentes de los mismos lugares protagonistas que inspiraron el nacimiento de «Desde el otro lado del mar. Los regresos del emigrante», publicado este año y presentado recientemente en Guadalajara, Jalisco, México -la Nueva Galicia-
Dotado de cierta dosis de espiritualidad, acorde a la Nueva Era que comenzamos a transitar, este emotivo libro se adelantó a los acontecimientos y unos meses antes del «fin del Mundo», o mejor dicho, del fin de una era, salió a la luz con la esperanza de ocupar un lugar y ser simplemente un libro más, que deje mensaje y aporte algo positivo, a fin de contribuir con la esencia de «un nuevo orden espiritual», que esperamos «nos envuelva» a todos.
Estamos viviendo una época violenta, que ojalá comience a decrecer, para lo cual se necesitan mayores dosis de espiritualidad, energía positiva, filantropía y comprensión. El altruismo siempre fue un valor protagonista en la humanidad, de pronto se hace notar poco porque proviene de espíritus superiores que actúan más bien en silencio y en el anonimato. Siempre existieron esos «espíritus superores», de lo contrario… ¡pobre de nosotros!
Pasando ahora al mensaje que aportan algunos libros, a propósito es oportuno recordar la actitud del sabio ermitaño, protagonista del cuento «Dos cofres de plata», el mensaje que se desliza en «El niño ciego», la solidaridad que emana del encuentro entre los tres protagonistas de «La carta de Amelia», tres historias de las cinco que comprende «El bosque de la condesa».
Comentaremos en una próxima nota, o mejor dicho recordaremos, la actitud de aquel chofer del ómnibus de la línea 76, de Punta Carretas a Capurro, que figura en la última entrada de 2011 de este blog, así como también algunos pasajes de «La Galicia de Montevideo. Una biografía de Xesús Canabal», para destacar el tópico que nos ocupa hoy.
Para finalizar este comentario, voy a destacar un hecho ocurrido hace unas pocas semanas, solo uno de los tantos del mismo tenor, que ocurren a través del tiempo, relacionado con el Hogar Español de Ancianos:
Hace algunas semanas un señor español se comunica con la Administración y pregunta cuales son las necesidades del Hogar, la lista era tan extensa que, al conocer el motivo de la pregunta, la administradora redujo la lista a tres artículos a fin de aliviar la acción del filántropo. Unos días después este señor se presenta con una camioneta cargada con su obsequio: varios cientos de pañales descartables y docenas de sábanas blancas y toallas.
«El sábado pásado cumplí ochenta años, hice una fiesta y a todos los invitados les dije que no aceptaría regalos personales de ninguna forma ni bajo ningún concepto, si acaso querían contribuir con algún obsequio deberían elegir entre los tres artículos que les indiqué. El resultado es estos obsequios de mis amigos, que contribuirán a aliviar las necesidades notorias del Hogar Español de Ancianos de Montevideo.»
El nombre es lo de menos. Este tipo de «espíritus superiores» prefiere mantenerse en el anonimato y el silencio y a veces hasta se molestan si se les agradece mediante alguna nota. ¡Ni que hablar de publicidad de algún tipo, por supuesto!

Premio Colegio Cervantes de Montevideo

Mi agradecimiento al Colegio Español Cervantes en la persona de su director Carlos Cambón, recibido el 14 de diciembre de 2012, durante el transcurso de la «fiesta de fin de cursos» realizada en el Club 25 de Agosto. Una satisfacción recibir tal distinción, también el compromiso para la comunicación con alumnos de este colegio, mediante charlas coloquiales, a fin de contribuir a la «animación a la lectura», actividad que tan buenos resultados generó ya en otras aulas.

Foto
Foto
Foto

Pedrafita do Cebreiro – «Desde el otro lado del mar»… Los regresos del emigrante

mapa

¡Qué irreverencia!… Escribir acerca de una persona, Juan Tojo, el chofer del autobús de la excursión, sin conocerlo ni haberlo visto nunca. Pues sí… El caso fue que el testimonio que me proporcionó mi amiga Chiquita González cuando se enteró acerca de mi nuevo trabajo escrito, me impactó. Luego brindaron su testimonio Charito Vilas,  Robert Rosella, con más anécdotas sobre aquel viaje de integrantes del Patronato da Cultura Galega, del año 2008. Entonces no lo pensé más y decidí incluir «esa historia» en el libro que iba a tener otro título y que «se resistió todo el tiempo que pudo» en salir a la luz. El título del capítulo al que nos referimos, casi al final del libro, es… Sigue leyendo

El desconocido, protagonista de un capítulo de «Desde el otro lado del mar»

Estoume a repoñer aínda da sorpresa (agradable) e transcribo agora a carta recibida dun protagonista dun dos capítulos do libro «Desde el otro lado del mar». Por razóns de espazo, máis explicación, comentario e talvez parte «da historia» ande ir na seguinte «entrada».

Me estoy reponiendo aún de la sorpresa (agradable) y transcribo ahora la carta recibida de un protagonista de uno de los capítulos del libro «Desde el otro lado del mar». Por razones de espacio, más explicación, comentario y tal vez parte de «la historia» irán en la siguiente «entrada».

La traducción de esta carta, del gallego al castellano, va al final de la nota. Sigue leyendo

Santiago de Compostela – Rúa del Villar… «Desde el otro lado del mar»

Fotografía tomada de Facebook, de Cosas De Meiga Rosa Maria.

«Desde el otro lado del mar»… Los regresos del emigrante.

Con lo que antecede parecería ya estar todo dicho, o algo así. Luego, al incursionar en sus páginas, comprobamos que poco a poco van apareciendo las sorpresas y las situaciones reflexivas y emotivas que se suceden en cada capítulo de este libro que «vio la luz fruto de la casualidad». Sí, así es, precisamente incluso uno de los capítulos se denomina «¿Casualidad… causalidad?» Sigue leyendo

¡Me voy a hacer rico!… ¡Me voy a hacer la América!

Centro Gallego de Montevideo

De la Introducción de «Cuatro historias de emigrantes».

«… Otra de las características del gallego emigrante era la independencia, el afán de progreso. A veces sacrificaba una buena remuneración de un empleo fijo y lo cambiaba por su autonomía, su libertad para trabajar sin patrón. Muchos traían consigo las herramientas de trabajo inherentes a su oficio o profesión. Se daba el caso singular de que muchos afiladores de Ourense trajeron la típica rueda con pedal y piedra de afilar y recorrían las calles de su ciudad ofreciendo su trabajo. Pero lo más sorprendente Sigue leyendo